Pierwsza pomoc

Unieruchamianie

29 lutego 2016

Spośród 206 kości, które budują szkielet dorosłego człowieka, niektóre lubią się czasem złamać. Najczęściej z naszej własnej winy. Pracując od niedawna na oddziale ratunkowym słyszałem już wiele historii. Poślizgnął się na skórce od banana, źle stanął na krawężnik, spadł z drabiny albo skoczył do pustego basenu (po pijaku). Dochodzi w takich sytuacjach do skręceń, zwichnięć, złamań lub uszkodzeń w obrębie ścięgien. Jedni pacjenci potrafią sami dotrzeć na SOR, podczas gdy inni wybierają prostszą drogę przez nr 112 i ZRM. Wiele z tych przypadków nie wymaga jednak interwencji ambulansu. Warto samemu unieruchomić złamaną kończynę (i jeśli to możliwe) dotrzeć na “urazówkę”. Jeśli uraz był poważny, a obrażenia budzą wątpliwości, wtedy bez wahania można wezwać ZRM.

Poniżej przedstawiam typowe miejsca urazu, sposoby i zasady unieruchamiania.

SamSplint_36_Inch_Flat_OB_10_0330__48686.1364315010.1280.1280

Zdecydowałem się na wykorzystanie piankowo-aluminiowych szyn typu Sam splint. Nazwa pochodzi od amerykańskiego ortopedy dr Sama Scheinberga. Są lekkie, przepuszczalne dla promieni rentgenowskich,  wodoodporne i kompaktowe. Bardzo łatwo dopasować je do każdego rodzaju złamania (z kilkoma wyjątkami). W każdej apteczce zmieści się chociaż pojedyncza taka szyna o wymiarach 11×50 cm. Komplet kosztuje kilkadziesiąt złotych. Nie ma się czego bać, bo ryzyko popełnienia błędu jest niewielkie. Jeśli nie posiadasz takiego sprzętu, możesz wykorzystać parasol, gazetę albo patyk z lasu.

IMG_7428

Każde unieruchomienie należy wykonać według zasady Percivalla Pott’a, która istnieje już od 250 lat . Wytłumaczę to w prosty sposób. Jeśli doszło do złamania kości przedramienia, należy unieruchomić przedramię, łokieć i nadgarstek (kości długie + dwa sąsiadujące stawy). Jeśli natomiast obrażenia dotyczą stawu łokciowego, należy unieruchomić łokieć, ramię i przedramię (staw + dwie sąsiadujące kości długie). Analogicznie postępuje się z kończyną dolną. Na zdjęciu powyżej doszło do urazu w obrębie przedramienia (złamanie k. łokciowej / promieniowej). Można również w ten sposób unieruchomić złamanie w obrębie nadgarstka (stawu promieniowo – nadgarstkowego). Modelowanie szyny powinno zacząć się od zdrowej kończyny.

IMG_7431

Bandażowanie należy zacząć od części dalszej kończyny (ręka) do części bliższej (łokieć). Palce trzeba zostawić odsłonięte. Nie wolno owijać bandaża zbyt ciasno, żeby nie doszło do niedokrwienia.

IMG_7432

Kończynę najlepiej unieruchomić w pozycji fizjologicznej (funkcjonalnej). W tym przypadku łokieć zgięty pod kątem około 90 stopni. Jeśli ból uniemożliwia takie ustawienie, należy unieruchomić kończynę w pozycji zastanej. Na koniec chusta trójkątna lub temblak. Personel SOR byłby pod wrażeniem. Tutaj podobny problem z prowizorycznym sprzętem klik

IMG_7436

Jeśli obrażenia dotyczą łokcia, należy unieruchomić dodatkowo ramię i przedramię.

IMG_7439

W każdym przypadku wykorzystany został bandaż elastyczny.

IMG_7446

Chustę trójkątną należy założyć w każdym przypadku obrażeń kończyny górnej.

IMG_7454

Jeśli doszło do urazu w obrębie ramienia, należy dążyć do takiego ustawienia, aby ramię skierowane było swobodnie ku dołowi.

IMG_7457

Takie zaopatrzenie zapewnia odpowiednie unieruchomienie kości ramiennej. W tym przypadku również należy zastosować chustę trójkątną. Jeśli doszło do zwichnięcia stawu barkowego, nie należy stosować szyny Sam Splint.

IMG_7473

W przypadku kończyny dolnej, lepiej wybrać dłuższą i szerszą szynę. Na zdjęciu obrażenia w obrębie stawu skokowego.

IMG_7478

IMG_7486

W tym przypadku unieruchomione zostaje podudzie, które składa się z kości piszczelowej i strzałkowej.

IMG_7487

IMG_7497

Tutaj widać unieruchomienie stawu kolanowego, który jest największy ze wszystkich występujących w ciele człowieka. Oprócz niego należy unieruchomić podudzie oraz udo.

IMG_7502

Elegancko bandażujemy do samej pachwiny… Jeśli złamanie dotyczy miednicy lub stawu biodrowego, wezwij ZRM.

IMG_7517

Nie mogło zabraknąć we wpisie złamanego palca. Przedstawiam kilka sposobów na jego zaopatrzenie i apeluję o niewzywanie ZRM. Na zdjęciu sprzęt do wyboru: szyna typu Sam Splint na palec, szpatułka, szyna Zimmera, wąski bandaż elastyczny oraz plaster.

IMG_7521

Wystarczy zagiąć szynę Sam Splint i przyłożyć do złamanego palca. Następnie przybandażować.

IMG_7522

Szpatułka do badania gardła świetnie sprawdzi się w tej roli. Metalowe szyny Zimmera i Sam Splint mają przewagę, bo można je wyginać.

IMG_7526

Koniec palca należy zostawić odsłonięty. Bandażowanie warto zakończyć na nadgarstku, po to żeby całość nie zsunęła się z palca.

IMG_7530

Tak wygląda najprostsze unieruchomienie, nazywane opatrunkiem plastrowym lub opatrunkiem Buddy’ego. Wystarczy złamany palec przymocować do zdrowego. Analogicznie postępuje się z palcami u nóg.

Inaczej postępuje się w przypadku złamań otwartych, które przedstawione zostaną w osobnym poście.

Na zdjęciach Michalina i Asia

Zobacz także

4 komentarze

  • Reply mk 14 kwietnia 2016 at 14:06

    czy wpis o złamaniach otwartych już powstał?

    • Reply Maciej Romaniuk 17 kwietnia 2016 at 14:50

      jeszcze nie 🙂

      • Reply MK 17 kwietnia 2016 at 17:47

        Czekam z niecierpliowością! 🙂

        • Reply Maciej Romaniuk 19 kwietnia 2016 at 14:39

          Cieszę się! Postaram się, żeby niedługo się pojawił.

    Skomentuj mk Anuluj odpowiedź